ข้อเสนอแนะของนักธุรกิจที่อยากลงทุนในกัมพูชา

ข้อเสนอแนะและมุมมองเชิงประสบการณ์ จากภาครัฐและภาคเอกชน ที่นักลงทุนควรทราบก่อนตัดสินใจเข้าไปลงทุนในกัมพูชาสามารถสรุปได้ดังนี้

• รูปแบบการลงทุนที่มีโอกาสประสบความสำเร็จ นักลงทุนไทยจึงอาจจะต้องพิจารณาเข้าไปลงทุนเพื่อส่งออกโดยใช้สิทธิพิเศษด้านภาษีศุลกากร (GSP) เพื่อเพิ่มความสามารถในการแข่งขันส่งออกได้ อย่างไรก็ตาม แรงจูงใจสำหรับผู้ประกอบการไทยส่วนใหญ่ที่เข้าไปลงทุนมากที่สุด คือ แรงจูงใจทางด้านการตลาด (Marketing Seeking) โดยเฉพาะตลาดในประเทศ เนื่องจากภาคการผลิตในกัมพูชายังมีกำลังผลิตจำกัด สภาพการแข่งขันยังไม่รุนแรงมากนัก รูปแบบการดำเนินธุรกิจในกัมพูชาในกรณีเป็น SMEs ควรใช้การร่วมทุนกับนักธุรกิจกัมพูชาเพื่ออาศัยความรู้ ความเข้าใจด้านการตลาดและสัมพันธภาพที่ดีของนักธุรกิจกับเจ้าหน้าที่รัฐกัมพูชา การเลือกผู้ร่วมทุน ควรขอข้อมูลหรือคำปรึกษาจากนักลงทุนไทยที่มีประสบการณ์ในการประกอบธุรกิจในกัมพูชาก่อนตัดสินใจลงทุน

• กฏหมาย กฏ และระเบียบ รัฐบาลกัมพูชาให้ความสำคัญกับการลงทุนในต่างประเทศเป็นอย่างมาก จึงมีนโยบายให้การส่งเสริมการลงทุนจากต่างประเทศมาตลอด แต่ทั้งนี้สิทธิประโยชน์ที่ระบุไว้จะต้องได้รับอนุมัติจาก CDC และสิทธิประโยชน์ที่ได้รับอาจแตกต่างกันไปตามแต่ละโครงการ อย่างไรก็ตาม รัฐบาลกัมพูชากำลังดำเนินการปรับปรุงแก้ไขกฏหมายและกฏระเบียบต่างๆ เพื่อส่งเสริมการลงทุนและการคาของประเทศอย่างมาก นักลงทุนอาจประสบปัญหาจากขั้นตอนที่ยุ่งยากและความไม่ชัดเจนของกฏระเบียบต่างๆ นักลงทุนจึงควรตรวจสอบกฏหมายและกฏระเบียบต่างๆของกัมพูชาอย่างละเอียด

• ระบบคมนาคมขนส่ง ในกัมพูชายังไม่ได้รับการพัฒนามากนักการขนส่งยังไม่สะดวกและต้องเสียค่าใช้จ่ายสูงแต่อย่างไรก็ตามกัมพูชามีท่าเรือน้ำลึกสำหรับขนถ่ายสินค้าที่ได้มาตรฐานถึง 2 แห่ง และได้รับเงินสนับสนุน จากนานาชาติในการพัฒนาเส้นทางการคมนาคมขนส่งหลายโครงการ ซึ่งเมื่อเสร็จสมบูรณ์แล้วจะสามารถเชื่อมต่อกับประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคได้อย่างทั่วถึงและสะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น

• แรงงาน กัมพูชาเป็นประเทศที่มีประชากรในวัยแรงงานจำนวนมาก ค่าจ้างแรงงานในกัมพูชาอยู่ในระดับต่ำ แต่แรงงานท้องถิ่นส่วนใหญ่ยังขาดทักษะการทำงานค่อนข้างมาก เนื่องจากขาดการเรียนรู้ และการพัฒนาทักษะการทำงานมาเป็นระยะเวลานาน นักธุรกิจพึงตระหนักว่ากฏหมายแรงงานของกัมพูชาให้บทบาทแก่สหภาพแรงงานเป็นอย่างมาก โดยสหภาพแรงงานภายนอกสามารถเข้ามาแก้ปัญหาในโรงงานได้ ในกัมพูชาจึงมีปัญหาการประท้วงหยุดงานอยู่มาก